Árni og Kristín

Blogg

Færslur um hvaðeina sem okkur þykir áhugavert. Notaðu hnappana til að sía eða flettu gegnum allt.

Blogg Gleðidagar Prédikun

  • Einhverju kannski stolið, skömmum kirkjuna

    Sigurvin Lárus Jónsson og Sunna Dóra Möller á Vísi:

    Árni Björnsson þjóðháttafræðingur viðurkennir að „helsta röksemd fyrir heiðnu jólahaldi í desember er mánaðarnafnið” (1993:321), sem og sú staðreynd að fæðingarhátíð frelsarans tók á sig heitið jól á norðurlöndum.

    Hvað vitum við annars um heiðin jól í desember? Sigurvin Lárus og Sunna Dóra bæta við:

    Hverjar sem orðsifjar hugtaksins eru til forna er ljóst að heimildir okkar um forn-heiðna jólahátíð eru næsta engar. Við vitum ekki hvort slík hátíð var útbreidd, hvenær hún var haldin eða hvert inntak hennar var. Það sem við vitum er að orðsifjar hugtaksins jól tengjast fornu tímatali á norðurslóðum.

    Það er semsagt ekki vitað hverju var stolið því hátíðin er ekki þekkt. En orðið er þekkt. Snýst þessi kristni-sem-stal-jólunum kannski bara um orðið „jól“ en ekki hátíðina sem slíka?

    Er það ekki áhugavert í ljósi þess að kristnir menn á Íslandi hafa haldið jól á sama tíma og kristnir menn í útlöndum. Ekki nota útlendingarnir orðið jól um sína hátíð. Eru okkar jól þá stolin en þeirra ekki?

    Sigurvin og Sunna komast að þessari niðurstöðu:

    Fullyrðingar þess efnis að kristnir menn hafi stolið jólunum úr heiðnum sið eru áróður en ekki staðreyndir, eins og ítrekað er staðhæft í umræðunni.

    Sammála.

    Að lokum þetta: Ef einhverjum finnst úr lausu lofti gripið að segja að jólin séu kristin hátíð gildir það ekki síður um þá fullyrðingu að þau séu heiðin hátíð. Þegar upp er staðið eru jólin hátíð sem bera með sér þá merkingu sem við hvert og eitt leggjum í hana út frá lífi okkar og reynslu. Líf okkar, saga og reynsla er ólík, virðum það og eigum gleðileg jól.

  • Jólastjarnan

    Jólastjarna í glugga
    Jólastjarnan í glugganum.

    Jólastjarnan í glugganum boðar birtu og yl, rett eins og stjarnan í Betlehem forðum daga.

  • Jólin fyrir byrjendur (og lengra komna)

    Árni:

    Við getum sagt þetta:

    Jesús er sjálfa – hann er selfie Guðs.
    Af því að Jesús – sem er Guð – birtir líka Guð.
    Það er vegna Jesú sem við þekkjum Guð og getum séð Guð.

    Hann er samt ekki snapp.
    Sendur og birtist í stutta stund og hverfur svo
    Hann er ekki instagrammmynd í lágskerpu.
    Hann er ekki status á fésinu – þótt hann sé kallaður Orðið í Jóhannesarguðspjalli

    Jólin fyrir byrjendur (og lengra komna), prédikun í hátíðarmessu á jóladegi í Laugarneskirkju, 25/12/2014.

  • Vonin á flóttamannsveginum

    Kristín:

    Árið í ár var vont ár fyrir börn í heiminum, hörmulegar fréttir af fjöldamorðum í pakistönskum skóla í síðustu viku hnikkja bara á menningu þar sem börn eru ekki örugg. Börn og fjölskyldur þeirra hrekjast að heiman af mörgum ástæðum, einni þeirra kynnumst við í jólaguðspjallinu þar sem Jesúbarnið er á hrakningum í ókunnugri borg.

    Vonin á flóttamannsveginum, prédikun við aftansöng í Laugarneskirkju, 24/12/2014.

  • Jafn gott og jólalögin

    Það er gaman að ganga um miðbæinn í Reykjavík árla dags eða þegar liðið er á daginn á aðventunni. Þá birtist ljóslifandi hugmyndaauðgi fólksins sem starfar í verslunum og hefur skreytt hús og glugga.

    Jólatré úr ljósi
    Ljósjólatré í verslun í miðbænum.

    Fallegar skreytingar lyfta hug í hæðir rétt eins og uppáhalds jólalög og sálmar gera. Ég fann þetta jólatré sem er gert úr gamaldags ljósaperum á Skólavörðustígnum. Þetta er bæði snjöll og falleg útfærsla.

  • Nóvemberjólakakan hennar Nönnu

    Nanna Rögnvaldar er uppáhalds matarbloggari. Í dag bloggar hún um jólakökuna sem gott er að gera um þetta leyti og leyfa svo að sjatna fram að þessum eða næstu jólum.

  • Framtíðarhátíð

    Fyrsti Fréttablaðspistill ársins fjallar um Þrettándann sem framtíðarhátíð.

  • Jólasálmar í samtíma

    Þennan pistil skrifuðum við fyrir Sunnudagsblað Moggans. Hann birtist í blaðinu sem kom út á jóladegi. Hér fjöllum við um nýja og gamla jólasálma, meðal annars þá sem Bragi Valdimar Skúlason í Baggalúti hefur samið.

    (more…)

  • Tvenn jólin

    Við skrifuðum jólahugleiðingu í Valsblaðið í ár. Þar fjöllum við um jólin sem tíma ljóssins og um jólin eins og þau birtast í menningunni.

    Tími ljóss og skugga

    Jólin snúast um ljósið sem færir heiminum birtu og yl í svartasta skammdeginu. Við sjáum í guðspjöllunum hvernig Betlehemsstjarnan lýsti upp nóttina og vísaði vitringunum veginn til Jesúbarnsins í jötunni.

    Í sænsku verðlaunakvikmyndinni Verkamannabústaðirnir – Svinalängorna, eftir Pernillu August, erum við minnt á hvernig ljósið og skuggarnir geta fylgst að.

    Myndin hefst á aðventu, á Lúsíudeginum, þegar dæturnar tvær koma ljósum prýddar í svefnherbergi foreldranna sem þykjast vera sofandi. Lúsíuhátíðin minnir á að aðventan og jólin eru tími ljóssins.

    Ljósið skín líka á það ljóta í heiminum ogg varpar skugga. Við erum minnt á það í Svinalängorna. Aðalsöguhetjan Leena rifjar upp bernskujólin sín. Það er ekki falleg mynd. Ekkert jólabað og engir jólapakkar því pabbi eyddi öllum peningunum í vín.

    Jólatréð sem féll hálfskreytt um koll þegar foreldrarnir slógust í stað þess að skreyta það. Villt partý, drykkja og hávaði. Yfirgangur og ofbeldi. Pabbi sem öskrar á mömmu og slær hana svo. Á meðan fela börnin sig. Þannig eru bernskujólin hennar Leenu og þeim vill hún helst gleyma.

    Tími sannleika og nærveru

    Ástin í raun – Love Actually er ein vinsælasta jólamynd síðari ára. Sambönd fólks eru viðfangsefni myndarinnar og bakgrunnur hennar eru jólin.

    Eftir því sem sögunum vindur fram kemur grunnafstaða persónanna til jólanna í ljós – og það er augljóst að jólin sjálf hafa áhrif á gang mála.

    Jólin í Love Actually snúast um tvennt: að segja það sem manni býr í brjósti – segja sannleikann – og að vera hjá þeim sem maður elskar. Þetta tvennt knýr myndina áfram, vegna þess að það eru jól. Þegar við förum að segja það sem okkur í brjósti býr, horfumst í augu við tilfinningar, brotna erfið og gömul samskiptamynstur upp og nýir hlutir fá rými í lífinu.

    Að viðurkenna hvernig manni líður og segja frá því getur valdið manni sjálfum og öðrum erfiðleikum, eins og sumar persónurnar reyna. En jólin eru tími sannleikans og það er þess virði að mæta hindrunum til að uppfylla köllun jólastundarinnar.

    Tími öryggis og hlýju

    Í jólaguðspjallinu mætum við þrá okkar fyrir öryggi, skjól og hlýju. Í fjárhúsinu sem Jesúbarnið kom í heiminn brýst ljósið fram úr myrkviðum næturinnar.Jatan er tákn um næringu og umhyggju sem við þurfum til að lifa af og síðast en ekki síst er nýfædda barnið tákn um líf og upphaf, hreinleika og ást.

    Þessar frummyndir af ljósinu og jötunni hitta okkur í hjartastað og taka form í minningum okkar og reynslu. Það hvernig við höldum jólin tjáir þetta að einhverju leyti. Þörfin fyrir öryggi og næringu kemur fram í áherslunni á þægindi og góðgerðir sem einkennir hátíðahaldið. Köllunin til að sýna kærleika og veita umhyggju sýnir sig í því að við viljum gefa gjafir og gera öðrum gott.

    Verum ljósfólk

    Kristin trú er trú lífsins alls, trú heildarinnar. Hún nær bæði til dimmunnar í lífinu og til birtunnar. Áskorunin okkar er að dvelja aldrei í myrkrinu eða við það, heldur stíga þaðan yfir í ljósið. Kveikja ljós þar sem myrkur er. Á þann minna jólin okkur. Þau minna okkur á að horfast í augu við myrkrið og kveikja ljós. Þau minna á ljósþörfina í okkar lífi og annarra. Þau kalla okkur til að vera ljósfólk, sem kveikir ljós í eigin lífi og annarra.

    Guð gefi þér gleðileg jól.

  • Það hlýtur að vera jólasveininn

    Jólaplata Dylan er í uppáhaldi. Þetta er lag er einmitt á henni.