Árni og Kristín:

Saga dymbilviku og páska hittir í mark. Hún hittir í mark vegna þess að hún fjallar um stöðu okkar í lífinu og afstöðuna til samfélagsins. Hún dregur upp myndir af því að stundum töpum við og stundum sigrum við. Hún segir sögu samfélags sem er vonlaust og óöruggt en fær hugrekki og trú til að breyta heiminum.

Fyrri myndin tengist tengist skírdegi og föstudeginum langa. Við sjáum hvernig boðskapur Jesú og sú von og trú sem hann kveikti í hjörtum mannanna lýtur í lægra haldi fyrir valdinu. Hvernig mannúð og kærleikur víkur fyrir hagsmunagæslu og valdbeitingu. Þau sem voru samankomin við síðustu kvöldmáltíðina, mynduðu skjálfandi, óöruggt samfélag, sem þurfti að sjá á bak vonum sinna um betri heim. Þau áttu samfélag hugrekkis og sannfæringar, en þurftu að færa stórar fórnir.

Föstudagurinn langi stendur fyrir átök mannúðar og laga. Jesús helgaði líf sitt þjónustunni við aðra og gekk á undan í því að breyta samfélaginu til mannúðar. Hann gekk gegn viðteknum gildum og lögum hagsmunanna. Sú ganga endaði á krossi. Baráttan fyrir mannúð kostar hugrekki og sannfæringu og hún krefst alls. Krossinn er hvatning okkar til að leggja okkar af mörkum til þess að gera heiminn betri. Krossinn er áminning um að hið góða er hvorki ókeypis né létt.

Við hlið myndarinnar af vonlausu samfélagi skírdags og föstudagsins langa er myndin af páskunum. Egg og ungar, blóm og laufgaðar greinar eru lífstákn. Páskarnir eru tákn um trúna og hugrekkið, tákn um málstað Jesú sem rís upp í lífi þeirra sem trúa á hann. Upprisan gefur kraft til að trúa, vona og elska og til að feta í fótspor Jesú. Upprisan gefur fyrirheit um að ef við sýnum við sama hugrekki og hann breytum við samfélaginu.

Það er hefur mikið verið rætt um fyrirgefningu og iðrun og efnahagshrunið upp á síðkastið. Þrír áhugaverðir pistlar um þetta efni hafa birst upp á síðkastið:

Svavar Alfreð Jónsson skrifar:

Iðrun er stórkostlegt fyrirbæri. Þeir hugrökku iðrast. Þeir hugrökku þora að hugsa málið upp á nýtt. Endurmeta það. Sjá það frá öðru sjónarhorni.

Iðrun er dáð. Iðrun er að brjótast út úr vananum. Segja skilið við það hefðbundna. Iðrun er að átta sig á að hlut- irnir þurfa ekkert endilega að vera eins og þeir hafa alltaf verið. — Iðrun

Sólveig Anna Bóasdóttir skrifar:

Í ofbeldisaðstæðum nær annar aðilinn valdi yfir hinum og í krafti þess valds getur hann beitt hinn aðilann ofbeldi. Að losna undan valdi persónu sem hefur meitt mann og sært er mjög erfitt og tal um fyrirgefningu hjálpar ekki alltaf í þeim aðstæðum. Ef gerandinn viðurkennir hvorki verknað sinn né reynir að bæta fyrir brot sitt ættum við, með stuðningi Nýja testamentisins, að sleppa öllu tali um fyrirgefningu. Þótt fyrirgefningin sé okkur kristnum kær, er hún ekki alltaf svarið. — Fyrirgefningin – er ekki alltaf svarið

Og Hjalti Hugason skrifar:

Orðið fyrirgefning hefur vissulega oft borið á góma í tengslum við það uppgjör og uppbyggingu sem framundan er. Sumir hafa beðist fyrirgefningar. Er það nóg? Kemur það á nýrri samfélagsskipan, nýju Íslandi? […]

Er hér enn talað af valdastóli eða hefur sá sem hér talar afklæðst valdinu? Eru þetta orð hins veika eða hins sterka gagnvart félagslegum og fjárhagslegum veruleika á Íslandi eftir Hrun. Hvort eru þau sem líða að ósekju fyrir afleiðingar Hrunsins í stöðu hins veika eða sterka gagnvart slíku ávarpi? Á því veltur hvort þessi fyrirgefningarbeiðni og aðrar líkar eru spor fram á við — í átt til nýja Íslands — eða aftur á bak til hins gamla. — Fyrirgefning eftir Hrun — leið til uppbyggingar?

Ragnheiður Sverrisdóttir, djákni, skrifar pistil í Fréttablaðið og á trú.is í dag. Hann hefur yfirskriftina SMS-lán og fjárhagsleg heilsa. Þar segir Ragnheiður meðal annars:

Á Norðurlöndum hefur verið hægt að taka SMS-lán um nokkurn tíma og þau hafa valdið miklum vanda og stuðlað að „skuldafangelsi“ einstaklinga vegna lána sem upphaflega voru smáaurar. Aðstæður í samfélaginu í dag gera þessi lán enn hættulegri.

Og bætir svo við:

Ég skora á Alþingi að samþykkja lög sem hindra slíka starfsemi. Ég er ekki að biðja um alræðisríki hér á landi heldur um ábyrga siðferðilega hegðun og skynsemi. Félagsmálaráðherra hefur tjáð sig um þessi lán í sama anda og greinarhöfundur.

Gerpla er á dagskrá kvöldsins. Í undirbúningsskyni renndi ég yfir ítarlega grein um verkið eftir Gunnþór Þ. Ingason. Hún ber yfirskriftina Garpar og glímumenn. Hann segir þar meðal annars:

Strandhögg og hervirki svokallaðra útrásarvíkinga, voru ekki jafn drengileg enda liggja margir sárir eftir. Af mistökum má læra og gæta þess að nýta með heiðarlegum glímutökum framsækni og drifkraft til farsældar og friðar.

Slík glímutök væri vert að útbreiða sem víðast. Halldór Kiljan Laxness hefði tekið undir það. Það gera Baltasar Kormákur og Ólafur Egill svo sem fram kemur í ágætri leikgerð þeirra af Gerplu. Hún nær því marki að setja á svið máttuga sögu, sem er grátbrosleg ádeila á hillingar, hernað og vígaferli. Þeir eiga heiður skilið að leggja í það vandasama verk. Fyrir það fær leikverkið fjórðu stjörnuna.

Kristín Þórunn Tómasdóttir skrifar pistil dagsins á trú.is. Tilefnið er alþjóðlegur baráttudagur kvenna. Hún brýnir kirkjuna og okkur öll og skrifar meðal annars:

Kirkjan boðar með því að ögra fordómum, hefðum og kerfum sem hindra konur í því að standa jafnfætis körlum í kirkju og samfélagi. Kirkjan þjónar með því að að vera þar sem minnstu systur og bræður Krists eru og mæta líkamlegum, félagslegum og andlegum þörfum þeirra. Alþjóðlegur baráttudagur kvenna minnir kirkjuna okkar á að enn skortir á að allir eigi daglegt brauð.

Holl áminning á þessum mikilvæga degi.

Hvers vegna er kunningjasamfélagið vandamál og hvað er til ráða? Hvert eigum við að stefna? Við Kristín Þórunn svörum þessu í pistli dagsins sem fjallar um náungasamfélagið.

„Maður talar ekki illa um þá sem keppa um sama sæti í prófkjöri, því á endanum erum við samherjar. Stefnum að sama marki.“

Eitthvað á þessa leið var boðskapur mannsins sem hringdi til að tala um sinn frambjóðanda og kalla eftir stuðningi við hann.

Hann hafði skýra sýn: Við keppum að sama marki. Við viljum öll það sama.

Ég kann að meta svona frambjóðendur.

Ég kann að meta frambjóðendur sem sjá heildarmyndina, stilla sér ekki upp gagnvart öðrum sem andstæðingar eða óvinir væru, hafa skýra sýn á valddreifingu, vilja hlusta og vera sanngjarnir.

Þannig frambjóðendur er ég til í að styðja.

Því þannig pólitík vil ég sjá.

Ég ætla að tala um Ólaf Ragnar í dag.
Og Jesú.
Og Daníel.
Og Georg.
Ég ætla að tala um íslensku þjóðina.
Og um Ísland og umheiminn.

Þannig hefst útvarpsprédikun Kristínar Þórunnar sem var flutt í Lágafellskirkju í dag. Hún ræðir þar meðal annars um hrunið og Icesave, Georg Bjarnfreðarson og forsetann, lýðræði og uppbyggingu. Prédikunina má lesa á trú.is.

Lesa prédikunina á trú.is …

Hjalti Hugason ritar pistil um samband ríkis, kirkju og þjóðar í dag. Þar vísar meðal annars til nýlegrar skoðanakönnunar Gallup. Hann segir:

Burtséð frá skoðanakönnun Capacent-Gallup þarf íslenska þjóðkirkjan að taka þjóðarpúlsinn, telja hjartslögin og spyrja: Erum við og viljum við vera þjóðkirkja? Þá skipta tengsl við ríksivaldið engu máli heldur tengslin við þjóðina sjálfa. Hvað merkja ¾ hlutarnir sem nefndir voru í upphafi? Er samleið kirkjunnar og þjóðarinnar að rakna?

Þetta eru spurningar sem þjóðkirkjan verður að spyrja sig nú. Framtíðartengsl hennar og þjóðarinnar munu að miklu leyti ráðast af því hvernig kirkjunni tekst að standa með þjóðinni að uppbyggingunni eftir hrunið.

Verður þjóðkirkjan í fararbroddi þeirra sem leita sannleikans um hrunið og berjast fyrir réttlátu uppgjöri eða stendur hún álengdar? Hvernig tekst henni að styðja og styrkja þau sem urðu illa úti í hruninu eða eiga eftir að gjalda afleiðinga þess? Sækir hún út eða hverfur hún inn í sig sjálfa? Verður hún fljót að endurheimta það traust sem hrunið svipti hana og flestar opinberar stofnanir eða ekki? Á því veltur staða hennar sem þjóðkirkju hvernig svo sem menn kjósa að marka henni lagalega stöðu í framtíðinni.

Hvar erum við? Því miður er svarið að verða nokkuð ljóst. Við erum í skuldafangelsi. Það er staða sem fáir gátu gert sér í hugarlund að kæmi hér upp. Þjóðin á erfitt með að ímynda sér hvernig það gat gerst, harðduglegt, óspillt og heiðarlegt fólk!

Úr nýjasta pistli G8 hópsins sem hefur yfirskriftina Vér mótmælum.